تجزیۀ ژنتیکی صفات مرتبط با کیفیت ظاهری و پخت در ارقام مختلف برنج

نویسندگان

بابک ربیعی

سیده سهیلا زربافی

مهرزاد اله قلی پور

چکیده

به منظور ارزیابی وراثت­پذیری، نوع عمل ژن­ها و قابلیت ترکیب ارقام برنج برای صفات مرتبط با کیفیت ظاهری و پخت دانه، نتاج f1 حاصل از تلاقی های مستقیم و معکوس دای آلل کامل 6×6 به همراه والدین، شامل هاشمی، حسنی، شاه پسند، کادوس، واندانا و ir36 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ پژوهشی مؤسسۀ تحقیقات برنج کشور (رشت) در سال زراعی 1390 کشت شدند. صفات تحت مطالعه شامل مقدار آمیلوز، درجۀ حرارت ژلاتینی شدن، طول، عرض و ضخامت شلتوک و نسبت طول به عرض شلتوک (شکل دانه) بود. میانگین مربعات ترکیب پذیری عمومی و خصوصی برای همۀ صفات تحت مطالعه به جز صفت عرض شلتوک معنا دار شد که حاکی از اهمیت هر دو اثر افزایشی و غیرافزایشی در تظاهر صفات بود. اما نقش اثر افزایشی بیشتر از اثر غیرافزایشی ژن­ها بود. نتایج تجزیه و تحلیل گرافیکی هیمن نشان داد که سهم واریانس افزایشی (d) برای صفات طول، عرض، ضخامت شلتوک، شکل دانه و درجۀ حرارت ژلاتینه شدن بیشتر از واریانس غالبیت (h1) بود. تجزیۀ ژنتیکی صفات ذکرشده بیانگر وجود تأثیرات غالبیت ناقص ژن در کنترل این صفات بود که نشان دهندۀ پتانسیل زیاد انتخاب برای این صفات است. برای صفت مقدار آمیلوز، نقش تأثیرات غالبیت ناقص تا کامل ژن ها مشاهده شد، بنابراین استفاده از گزینش و تولید بذر هیبرید برای بهبود کیفیت این صفت، می تواند مدنظر اصلاحگران نبات قرار گیرد. بنابراین، برای اصلاح صفات مرتبط با کیفیت ظاهری و پخت در جمعیت تحت مطالعه، ابتدا می­توان از روش انتخاب برای افزایش ژن­های مطلوب استفاده کرد و سپس برای استفاده از اثر غالبیت ژن­ها از روش دورگ­گیری بهره گرفت. مقایسۀ روش های مختلف گریفینگ در برآورد ترکیب پذیری ارقام نیز نشان داد که استفاده از والدین در تجزیۀ دای آلل، احتمالاً سبب ایجاد اریبی در مقادیر ترکیب پذیری ها خواهد شد و ازاین رو به نظر می رسد روش سوم، و در صورت نبود تأثیرات مادری، روش چهارم گریفینگ، علاوه بر تعداد کمتر تیمارها و هزینه­ها، در ارزیابی ترکیب پذیری ارقام، کاربردی تر و بهتر باشند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی عمل ژن های کنترل کننده صفات مرتبط با کیفیت پخت دانه در ارقام برنج

برای تعیین عمل ژن­ها و وراثت­پذیری صفات مرتبط با کیفیت پخت ارقام برنج، نسل­های F2 حاصل از تلاقی­های کامل دای­آلل شش رقم برنج شامل حسنی، شاه­پسند، کادوس، واندانا، هاشمی و IR36 به همراه والدین مربوطه در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه دای­آلل به روش دوم گاردنر- ابرهارت نشان داد که آثار واریته و هتروزی...

متن کامل

ارزیابی عمل ژن های کنترل کننده صفات مرتبط با کیفیت پخت دانه در ارقام برنج

برای تعیین عمل ژن­ها و وراثت­پذیری صفات مرتبط با کیفیت پخت ارقام برنج، نسل­های f2 حاصل از تلاقی­های کامل دای­آلل شش رقم برنج شامل حسنی، شاه­پسند، کادوس، واندانا، هاشمی و ir36 به همراه والدین مربوطه در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه دای­آلل به روش دوم گاردنر- ابرهارت نشان داد که آثار واریته و هتروزیس ...

متن کامل

شناسایی QTLهای کنترل‌کننده صفات مرتبط با کیفیت پخت و تبدیل در یک جمعیت F2:4 برنج

     In Present research, 196 F2:4 families from the cross between two Iranian local and improved rice varieties, Sepidrood and Gharib, were used to identify QTLs controlling cooking and milling quality traits. The polymorphism between parents was evaluated by 550 SSR markers and 10 primer combinations of the AFLP markers and linkage map was constructed by 216 polymorphic markers (105 SSRs and ...

متن کامل

تجزیه ژنتیکی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مرتبط با کیفیت دانه در ارقام برنج

به منظور مطالعه نوع عمل ژن‌ها و نحوه توارث صفات فیزیکی و شیمیایی مرتبط با کیفیت ظاهری و پخت دانه برنج، تجزیه میانگین نسل‌ها با استفاده از تلاقی دو رقم برنج ایرانی به نام‌های دیلمانی و سپیدرود با خصوصیات کیفی متفاوت انجام شد. بذرهای والدینی به همراه بذر نسل‌های F1، F2، BC1 و BC2 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه کشت شد و دوازده صفت فیزیکی و شیمیایی شامل طول و عرض شلتوک، نسبت ...

متن کامل

مطالعه پارامترهای ژنتیکی صفات مرتبط با آندوسپرم در تلاقی‌های برنج

In order to study gene action in rice for traits related to quality (gelatinization temperature, gel consistency and amylose content), four varieties of rice (Sang-e-Tarrom, Gerdeh, IRRI2 and IR229) were investigated. Ten different generations including P1, P2, F1, RF1, BC1, RBC1, BC2, RBC2, F2 and RF2 were evaluated using generation mean analysis. In generation mean analysis, one of non-alleli...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
علوم گیاهان زراعی ایران

ناشر: پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

ISSN 2008-4811

دوره 44

شماره 4 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023